Umorzenie grzywny

Umorzenie grzywny – czyli kilka słów o samej grzywnie

Grzywna jest jedną z najczęstszych kar stosowanych w polskim systemie prawnym. Wymierzana jest za przestępstwa oraz wykroczenia, w tym przestępstwa i wykroczenia skarbowe. Wysokość kary grzywny jest zależna przede wszystkim od ciężaru gatunkowego przestępstwa/wykroczenia oraz okoliczności jego popełnienia.

Grzywna może mieć charakter samoistny lub niesamoistny. Z grzywną samoistną mamy do czynienia wówczas, gdy jest podstawową karą. Natomiast z grzywną niesamoistną spotykamy się wówczas, gdy występuje „obok” innej kary – na przykład kary pozbawienia wolności.

Wielokrotnie zdarza się bowiem tak, że sąd wymierza karę grzywny obok kary pozbawienia wolności – na przykład wówczas, gdy karze sprawce przestępstw finansowych.

Zgodnie z Kodeksem karnym (dalej jako: „k.k.”) grzywnę wymierza się w stawkach dziennych, określając liczbę stawek oraz wysokość jednej stawki; jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, najniższa liczba stawek wynosi 10, zaś najwyższa 540.

Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, a przestępstwo jest zagrożone zarówno grzywną, jak i karą pozbawienia wolności, grzywnę wymierza się w wysokości nie niższej od:

1)

50 stawek – w przypadku czynu zagrożonego karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą roku;

2)

100 stawek – w przypadku czynu zagrożonego karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 2 lat;

3)

150 stawek – w przypadku

Sąd może wymierzyć grzywnę także obok kary pozbawienia wolności wymienionej w art. 32 pkt 3, jeżeli sprawca dopuścił się czynu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub gdy korzyść majątkową osiągnął.

Ustalając stawkę dzienną, sąd bierze pod uwagę dochody sprawcy, jego warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe; stawka dzienna nie może być niższa od 10 złotych, ani też przekraczać 2000 złotych.

No dobrze, ale kiedy będzie możliwe umorzenie grzywny? Odpowiedź na to pytanie znajduje się w dalszej części wpisu.

Rozłożenie grzywny na raty

Zanim odpowiem na pytanie kiedy umorzenie grzywny będzie możliwe, to przybliżę Państwu instytucję rozłożenia grzywny na raty.

Umorzenie grzywny w praktyce występuje dość rzadko – stąd w niektórych przypadkach wnioskowanie o rozłożenie grzywny na raty będzie lepszym rozwiązaniem.

Jeżeli natychmiastowe wykonanie grzywny pociągnęłoby dla skazanego lub jego rodziny zbyt ciężkie skutki sąd może rozłożyć grzywnę na raty na czas nieprzekraczający 1 roku, licząc od dnia wydania pierwszego postanowienia w tym zakresie.

W wypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie, a zwłaszcza wówczas, gdy wysokość grzywny jest znaczna, można rozłożyć grzywnę na raty na okres do 3 lat.

Warto pamiętać, że sąd rozstrzyga w przedmiocie rozłożenia grzywny na raty w formie postanowienia. Na to postanowienie przysługuje zażalenie.

Jeżeli zatem sąd nie przychyli się do wniosku o rozłożenie grzywny na raty – rekomenduję wyczerpanie całej ścieżki odwoławczej. Może się bowiem zdarzyć, że orzeczenie zostanie zmienione.

Należy mieć na uwadze, że rozłożenie grzywny na raty może być odwołane. Odwołanie może mieć charakter obligatoryjny (sąd uchyla) lub fakultatywny (sąd może odwołać).

Sąd odwołuje rozłożenie grzywny na raty, jeżeli ujawniły się nowe lub poprzednio nieznane okoliczności, istotne dla rozstrzygnięcia.

Rozłożenie grzywny na raty można odwołać również wówczas, gdy skazany uchybił terminowi płatności choćby jednej raty, chyba że wykaże, iż nastąpiło to z przyczyn od niego niezależnych.

Od postanowienia w przedmiocie odwołania rozłożenia grzywny na raty przysługuje zażalenie.

Kiedy można domagać się umorzenia grzywny?

Umorzenie grzywny

Instytucja umorzenia grzywny została uregulowana w art. 51 § 1 Kodeksu karnego wykonawczego (dalej jako: „k.k.w.”). Jeżeli skazany, z przyczyn od niego niezależnych, nie uiścił grzywny, a wykonanie tej kary w innej drodze okazało się niemożliwe lub niecelowe, sąd może, w szczególnie uzasadnionych wypadkach, grzywnę umorzyć w części, zaś wyjątkowo – również w całości; nie zarządza się egzekucji, jeżeli z okoliczności sprawy wynika, że byłaby ona bezskuteczna.

Sąd może zatem umorzyć w całości lub części karę grzywny, jedynie w szczególnie uzasadnionych przypadkach, a nadto po kumulatywnym (łącznym) spełnieniu następujących przesłanek, tj. gdy:

– skazany nie może uiścić grzywny;

– skazany nie może uiścić grzywny z przyczyn niezależnych od siebie;

– niemożliwe lub niecelowe byłoby wykonanie tej kary w innej drodze.

Dobrze istotę tego przepisu wyjaśnił Sąd Apelacyjny w Lublinie w postanowieniu z dnia 11 maja 2011 roku w sprawie o sygnaturze akt II AKzw 412/11.

Wzmiankowany sąd wskazał, iż „podnieść bowiem trzeba, że szczególnie uzasadniony wypadek na gruncie przepisu art. 51 k.k.w., to zaistnienie po wydaniu wyroku orzekającego grzywnę, koszty sądowe lub środek karny, takiego zdarzenia, które powoduje, że rozstrzygnięcie to staje się dla skazanego i jego najbliższych nadmiernie represyjne, niesprawiedliwe w odczuciu społecznym. Z taką sytuacją mielibyśmy zaś do czynienia gdyby skazanego i jego rodzinę dotknęło zdarzenie nagłe, porównywalne z klęską żywiołową (np. pożar, powódź, inna katastrofa lub ciężka choroba, ciężkie kalectwo), które spowodowałoby wydatne pogorszenie sytuacji majątkowej i stanowiłoby poważne zagrożenie dla podstaw egzystencji skazanego i jego najbliższych”.

Każda sprawa o umorzenie grzywny będzie rozstrzygana indywidualnie. Sąd musi dojść do przekonania, że wszystkie przesłanki umorzenia grzywny zostały w konkretnej sprawie spełnione.

Podsumowanie – umorzenie grzywny

Umorzenie grzywny jest stosowane tylko w wyjątkowych przypadkach – po spełnieniu wszystkich przesłanek opisanych w art. 51 k.k.w. W wielu sytuacjach zasadniej będzie wystąpić o rozłożenie grzywny na raty. Sąd oceni Państwa sytuacje i podejmie decyzje w tym zakresie – wydając odpowiednie postanowienie – od którego przysługuje zażalenie. Jeżeli znajdujecie się Państwo w podobnej sytuacji i chcecie domagać się umorzenia grzywny – zapraszam do nawiązania kontaktu. Jako adwokat karnista prowadzę takie sprawy.

Przypominam, że wpisy blogowe zamieszczone na niniejszej stronie internetowej nie stanowią porady prawnej w indywidualnej sprawie. Jeżeli doświadczacie Państwo problemów prawnych – zapraszam do nawiązania kontaktu. Specjalizuję się w prowadzeniu tylko spraw karnych.