Przerwa w karze ograniczenia wolności

Przerwa w karze ograniczenia wolności – na czym polega sama kara?

Zanim powiemy z czym związana jest przerwa w karze ograniczenia wolności, należy powiedzieć na czym polega sama kara w postaci ograniczenia wolności. Pozwoli to jeszcze pełniej wyjaśnić okoliczności przerwy w wykonaniu rzeczonej kary. Kara ograniczenia wolności została uregulowana w katalogu kar z art. 32 Kodeksu karnego (dalej „k.k.”) Zgodnie z jego treścią karami są: grzywna, ograniczenie wolności, pozbawienie wolności oraz dożywotnie pozbawienie wolności. Z kolei art. 34 §1a k.k. wskazuje, że kara ograniczenia wolności polega na obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne lub na potrąceniu od 10% do 25% wynagrodzenia za pracę w stosunku miesięcznym na cel społeczny wskazany przez sąd. Karę ograniczenia wolności wymierza się w miesiącach i latach, z czego najkrótszym orzeczonym okresem może być miesiąc, a najdłuższym dwa lata.

Obowiązki związane z wykonywaniem kary ograniczenia wolności

Orzeczenie kary ograniczenia wolności związane jest również z szeregiem obowiązków nakładanych na skazanego. Przede wszystkim oprócz wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy w miejscu wskazanym przez sąd, skazany nie może bez zgody sądu zmieniać miejsca swojego stałego pobytu. Dodatkowo na każde wezwanie sądu oskarżony ma obowiązek udzielania wyjaśnień dotyczących przebiegu odbywania kary. Należy również wskazać, że orzekając karę ograniczenia wolności sąd wskazuje liczbę godzin do przepracowania w stosunku miesięcznym. Liczba ta może wynosić od 20 do 40 godzin. Jeżeli jednak sąd zdecydował się wymierzyć karę ograniczenia wolności w postaci potrącania części wynagrodzenia za pracę, to skazany nie może bez zgody sądu rozwiązać stosunku pracy. Czym będzie jednak przerwa w karze ograniczenia wolności?

Przerwa w karze ograniczenia wolności a odroczenie wykonania kary ograniczenia wolności

Przerwy w karze ograniczenia wolności nie można przede wszystkim mylić z instytucją odroczenia wykonania kary ograniczenia wolności. Odroczenie wykonania kary polega bowiem na przesunięciu w czasie rozpoczęcia wykonywania kary ograniczenia wolności. Jednocześnie instytucje te są do siebie zbliżone, gdyż częściowo te same okoliczności, które decydują o orzeczeniu odroczenia wykonania kary, przesądzają również o możliwości orzeczenia przerwy w wykonywaniu kary ograniczenia wolności. Czym charakteryzuje się sama przerwa w karze ograniczenia wolności?

Dwa rodzaje przerwy w karze ograniczenia wolności

Przerwa w karze ograniczenia wolności została uregulowana w art. 63 Kodeksu karnego wykonawczego (dalej „k.k.w.”). Pierwszym przypadkiem, w którym może zostać udzielona zgoda na przerwanie wykonywania kary ograniczenia wolności jest stan zdrowia skazanego, który uniemożliwia mu wykonywanie kary. Przerwa w takim przypadku udzielana jest aż do momentu ustania przeszkody, a więc do momentu poprawy stanu zdrowia skazanego, do tego stopnia, że będzie on w stanie ponownie wypełniać obowiązki związane z karą ograniczenia wolności. Można powiedzieć, że przerwa w karze ograniczenia wolności uregulowana w art. 63 §1 k.k.w. dotyczy nagłych sytuacji, w których następuje pogorszenie się stanu zdrowia osoby skazanej. W celu udzielenia zgody skazany lub jego pełnomocnik muszą zwrócić się z odpowiednim wnioskiem do sądu. Po zweryfikowaniu przez sąd, czy faktycznie zachodzą przesłanki do zastosowania tej instytucji, sąd musi udzielić zgody na przerwę w wykonywaniu kary.

W jaki sposób rozumieć stan zdrowia?

Wskazany w przepisie termin „stan zdrowia skazanego” nie jest dookreślony. Musi być to natomiast stan zdrowia, który realnie uniemożliwia skazanemu wykonywanie kary w postaci przymusowej pracy na cele społeczne. Nie wystarczy w tym zakresie, aby była to choroba długotrwała czy nawet ciężka, ale nie uniemożliwiająca wykonywanie pracy. Wszystko jest również uzależnione od rodzaju wykonywanej pracy w ramach kary. Kwestia ta była przedmiotem rozważań Sądu Apelacyjnego w Lublinie, który w postanowieniu z dnia 15 czerwca 2012 r., o sygn. akt II AKz 581/12 wskazał: „Nawet stwierdzenie istnienia u skazanego ciężkiej choroby nie przemawia za koniecznością udzielenia mu przerwy obligatoryjnej. Konieczne jest bowiem dodatkowe ustalenie w postaci niemożliwości wykonywania kary”.

Przerwa w karze ograniczenia wolności do roku

Z kolei w art. 63 §2 k.k.w. uregulowany został drugi rodzaj przerwy w karze ograniczenia wolności. Przepis odsyła w tym miejscu do okoliczności wskazanych w art. 62 §1 k.k.w., a więc do okoliczności uzasadniającej odroczenie rozpoczęcia wykonywania kary ograniczenia wolności. W tym przypadku sąd może podjąć decyzję o przerwie w wykonywaniu kary, ale nie jest w żaden sposób związany wnioskiem skazanego, co znaczy, że zgoda na przerwę zawsze jest niezależną decyzją sędziego. Nawet w przypadku niewątpliwego wystąpienia przesłanki uzasadniającej orzeczenie przerwy, sąd może podjąć odmienną decyzję. Powodem, przez który sąd może wyrazić zgodę na przerwę w karze ograniczenia wolności jest okoliczność, że brak przerwy w wykonywaniu kary wiązałby się dla skazanego lub jego rodziny ze zbyt ciężkimi skutkami. Przerwa taka może natomiast trwać maksymalnie 1 rok.

W jaki sposób rozumieć „ciężkie skutki”?

Termin „ciężkie skutki” dla skazanego lub jego rodziny brzmi dość enigmatycznie. W celu odkodowania znaczenia tego terminu należy sięgnąć do orzecznictwa. Sąd Apelacyjny w Lublinie w postanowieniu z dnia 19 maja 2010 r., o sygn. akt II AKzw 354/10 zawarł pogląd, że: „Ważne względy rodzinne, uzasadniające udzielenie przerwy w wykonywaniu kary, to okoliczności uzasadniające uznanie za ciężką sytuacji życiowej najbliższej rodziny skazanego, a zarazem nadające się do poprawienia przez obecność skazanego i jego osobiste starania. Celem przerwy w karze jest likwidacja zbyt ciężkich (cięższych niż typowe) skutków, jakie niesie ze sobą pozbawienie wolności dla skazanego lub (i) jego rodziny, nie zaś odwlekanie w czasie zwyczajnych trudności i niedogodności płynących z powinności wykonania kary pozbawienia wolności, jakie dotykają również bliskich osób skazanych”. Okolicznościami takimi może być więc chociażby ciężka choroba najbliższych członków rodziny lub konieczność podjęcia nad nimi opieki. Taka sytuacja powoduje, że przerwa w karze ograniczenia wolności jest uzasadniona.

Przerwa w karze ograniczenia wolności – podsumowanie

Przerwa w karze ograniczenia wolności jest możliwa do uzyskania, ale jedynie na określony czas i w momencie wystąpienia przesłanek wskazanych wprost w przepisach Kodeksu karnego wykonawczego. Oczywiście każda sprawa jest inna i to ostatecznie sąd podejmie decyzję o udzieleniu lub nieudzieleniu skazanemu zgody na przerwę w wykonywaniu kary ograniczenia wolności. Należy również zaznaczyć, że w momencie upływu terminu wskazanego przez sąd w momencie udzielenia zgody lub w momencie ustania przyczyny uzasadniającej przerwę, skazany musi ponownie podjąć się wykonywania kary ograniczenia wolności.

Przypominam, że wpisy blogowe zamieszczone na niniejszej stronie internetowej nie stanowią porady prawnej w indywidualnej sprawie. Jeżeli doświadczacie Państwo problemów prawnych – zapraszam do nawiązania kontaktu. Specjalizuję się w prowadzeniu tylko spraw karnych.