Czy jazda po alkoholu jest przestępstwem umyślnym?

Czy jazda po alkoholu jest przestępstwem umyślnym – umyślność przestępstw

Zanim przejdziemy do odpowiedzi na pytanie, czy jazda po alkoholu jest przestępstwem umyślnym, należy zastanowić się najpierw, czym jest umyślność i nieumyślność związana z popełnieniem czynu zabronionego. Kwestia ta została uregulowana w art. 9 Kodeksu karnego, a więc w części przepisów ogólnych kodeksu. Zgodnie z tym przepisem, czyn zabroniony popełniany jest umyślnie, jeżeli sprawca ma zamiar jego popełnienia, to jest chce go popełnić albo przewidując możliwość jest popełnienia, godzi się na to. Z kolei czyn zabroniony popełniony jest nieumyślnie, jeżeli sprawca nie mając zamiaru jego popełnienia, popełnia go jednak na skutek niezachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznościach, mimo że możliwość popełnienia tego czynu przewidywał albo mógł przewidzieć. W przypadku jakichkolwiek przestępstw polegających na popełnieniu czynu w stanie po alkoholu, będziemy mieć do czynienia niemal zawsze z umyślnością. Tak samo jest również w przypadku innych przestępstw, nie związanych co prawda bezpośrednio z faktem spożycia alkoholu, ale popełnionych po jego spożyciu. Okoliczność, że sprawca znajdował się w stanie upojenia alkoholowego, nie wyłącza bowiem jego umyślności.

Dolus directus i eventualis

Omawiając kwestię umyślności przestępstw, należy wspomnieć jeszcze o dwóch pojęciach jakimi są: zamiar bezpośredni (dolus directus) oraz zamiar ewentualny (dolus eventualis). Zamiar to świadome ukierunkowanie sprawcy na wykonanie czynu zabronionego. Zamiar bezpośredni zachodzi wówczas, gdy sprawca wprost dąży do popełnienia czynu zabronionego, natomiast zamiar ewentualny zachodzi wówczas, gdy sprawca nie dąży bezpośrednio do popełnienia czynu zabronionego, jednak przewidując taką możliwość, godzi się na to. Jeżeli więc ktoś nie miał zamiaru bezpośredniego jazdy samochodem po spożyciu alkoholu, ale został mu zaproponowany alkohol, który spożył, a następnie mimo to podjął jazdę samochodem, wówczas mamy do czynienia z zamiarem ewentualnym, a więc również z umyślnością czynu. W takim razie, czy jazda po alkoholu jest przestępstwem umyślnym?

Czy jazda po alkoholu jest przestępstwem umyślnym – stan wskazujący na spożycie

Pochylając się nad kwestią, czy jazda po alkoholu jest przestępstwem umyślnym, warto powiedzieć również o prawnokarnej ocenie stanu po spożyciu alkoholu. Prawo posługuje się bowiem dwoma terminami: stanem wskazującym na spożycie alkoholu oraz stanem nietrzeźwości. W pierwszym przypadku, a więc przy stanie wskazującym na spożycie alkoholu, zawartość alkoholu we krwi wynosi od 0,2 do 0,5 promila. Oznacza to, że jazda samochodem w stanie poniżej 0,2 promila zawartości alkoholu w ogóle nie jest czynem zabronionym, natomiast osiągnięcie zawartość 0,2 promila i wyższej już tak. Kolejna granica to 0,5 promila.

Stan nietrzeźwości

Jeżeli sprawca w momencie popełnienia czynu zabronionego posiada zawartość alkoholu we krwi powyżej 0,5 promila, wówczas mówimy o stanie nietrzeźwości. W odróżnieniu od stanu wskazującego na spożycie jest to stan dużo poważniejszy, który prowadzi do jeszcze większego zaburzenia procesów myślowych oraz percepcji. W przypadku jazdy samochodem w takim stanie jest to szczególnie niebezpieczne. Jednocześnie przekłada się to bezpośrednio na kwalifikację prawną czynu oraz zagrożenie karą. W takim razie, czy jazda po alkoholu jest przestępstwem umyślnym.

Czy jazda po alkoholu jest przestępstwem umyślnym – kwalifikacja prawna

Stężenie alkoholu we krwi kierowcy ma bezpośrednie przełożenie na to, czy popełnia on przestępstwo czy też wykroczenie. Jeżeli sprawca przekracza zawartość 0,5 promila i znajduje się w stanie nietrzeźwości, wówczas jego zachowanie wypełnia znamiona przestępstwa z art. 178a Kodeksu karnego. Jeżeli jednak jazda samochodem następuje w momencie stanu wskazującego na spożycie alkoholu, wówczas czyn sprawcy jest wykroczeniem z art. 87 Kodeksu wykroczeń. W takim razie, czy jazda po alkoholu jest przestępstwem umyślnym? W obecnym stanie prawnym, przestępstwem umyślnym jest tylko jazda po alkoholu w stanie nietrzeźwości. Jazda w stanie wskazującym na spożycie jest bowiem tylko wykroczeniem.

Podsumowanie

Podsumowując zagadnienie czy jazda po alkoholu jest przestępstwem umyślnym, należy wskazać, że nie jest to przestępstwo umyślne w każdym przypadku. Wszystko uzależnione jest od stężenia alkoholu we krwi kierującego pojazdem. W zależności od stężenia alkoholu we krwi jazda po alkoholu może być przestępstwem umyślnym lub wykroczeniem.

Przypominam, że wpisy blogowe zamieszczone na niniejszej stronie internetowej nie stanowią porady prawnej w indywidualnej sprawie. Jeżeli doświadczacie Państwo problemów prawnych – zapraszam do nawiązania kontaktu. Specjalizuję się w prowadzeniu tylko spraw karnych.