Instytucja skazania bez rozprawy została opisana w art. 335 Kodeksu postępowania karnego. Zgodnie z nim, jeżeli oskarżony przyznaje się do winy, a w świetle jego wyjaśnień okoliczności popełnienia przestępstwa i wina nie budzą wątpliwości, a postawa oskarżonego wskazuje, że cele postępowania zostaną osiągnięte, można zaniechać przeprowadzenia dalszych czynności. Kiedy możliwe jest skazanie bez rozprawy? Wyjaśniam poniżej.
Czym jest skazanie bez rozprawy?
Skrócone postępowanie przed sądem, zwane skazaniem bez rozprawy, jest trybem postępowania karnego, w którym sprawca przestępstwa dobrowolnie przyjmuje karę. W takiej sytuacji prokurator, zamiast z aktem oskarżenia, występuje do sądu z wnioskiem o wydanie na posiedzeniu wyroku skazującego i orzeczenie uzgodnionych z oskarżonym kar lub innych środków przewidzianych za zarzucany mu występek, uwzględniających również prawnie chronione interesy pokrzywdzonego.
Kiedy oskarżony może skorzystać z tej instytucji?
Na pewno nie w każdym przypadku. Z instytucji tej nie będzie można skorzystać, jeżeli została popełniona zbrodnia. Zbrodnią jest przestępstwo zagrożone karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3 lub karą surowszą, np. zabójstwo.
Oprócz powyższego oskarżony musi spełnić łącznie następujące warunki:
• Przyznać się do winy;
• W świetle jego wyjaśnień okoliczności popełnienia przestępstwa i wina nie mogą budzić wątpliwości;
• Jego postawa musi wskazywać, że cele postępowania zostaną osiągnięte. Nawet jeśli przeprowadzenia dalszych czynności zostanie zaniechane.
W przypadku skazania bez rozprawy sprawca rezygnuje z tradycyjnego procesu sądowego. Jednakże, skoro dobrowolnie przyznał się on do popełnienia przestępstwa i zgadza się na ustaloną karę, skrócone postępowanie pozwoli mu zaoszczędzić czas i koszty.
Skazanie bez rozprawy a brak możliwości złożenia apelacji
W kontekście instytucji skazania bez rozprawy bardzo ważne jest poruszenie kwestii apelacji. Otóż po skorzystaniu przez oskarżonego z tej instytucji nie będzie mógł on oprzeć ewentualnej apelacji na zarzucie błędu w ustaleniach faktycznych lub rażącej niewspółmierności kary.
Oznacza to, że oskarżony po wydaniu wyroku nie będzie miał możliwości twierdzenia w apelacji:
• że sąd błędnie ustalił okoliczności faktyczne, bądź
• że wymierzona kara jest niewspółmiernie surowa do czynu.