Dobrowolne poddanie się karze to jedna z możliwości, jakie przewiduje polskie prawo dla osoby podejrzanej o popełnienie przestępstwa. Wiele osób słysząc o takiej opcji, może zastanawiać się, co to dokładnie oznacza oraz kiedy jest możliwe. W tym artykule postaramy się wyjaśnić, na czym ono polega oraz kiedy taka opcja jest dostępna.
Dobrowolne poddanie się karze – przesłanki zastosowania
Przesłanki zastosowania dobrowolnego poddania się karze określa art. 387 Kodeksu postępowania karnego.
Zgodnie z nim, dobrowolne poddanie się karze przez oskarżonego, jest możliwe, gdy:
– Oskarżony złożył wniosek przed zakończeniem pierwszego przesłuchania wszystkich oskarżonych na rozprawie głównej (§ 1);
– Przestępstwo zarzucane oskarżonemu jest zagrożone karą nieprzekraczającą 15 lat pozbawienia wolności (§ 1);
– Okoliczności popełnienia przestępstwa i wina nie budzą wątpliwości (§ 2);
– Cele postępowania zostaną osiągnięte bez przeprowadzenia rozprawy w całości (§ 2);
– Prokurator i pokrzywdzony nie zgłosili sprzeciwu wobec uwzględnienia wniosku oskarżonego (§ 2).
Co powinien zawierać wniosek?
Przepisy nie określają, jak powinien być sformułowany wniosek o dobrowolne poddanie się karze, ale z zastosowanego w nim sformułowania wynika, że oskarżony powinien określić rodzaj i wysokość proponowanej kary lub środka karnego. Wniosek może również zawierać propozycję w przedmiocie poniesienia kosztów procesu. Oskarżony może złożyć taki wniosek osobiście lub za pośrednictwem obrońcy. Może to uczynić pisemnie lub ustnie do protokołu rozprawy. Ważne jest jednak, że termin złożenia wniosku jest ściśle określony i ograniczony do momentu zakończenia pierwszego przesłuchania, czyli przesłuchania na pierwszej rozprawie głównej po otwarciu przewodu sądowego.
Podsumowując, dobrowolne poddanie się karze może być korzystne dla oskarżonego, ponieważ w wielu przypadkach pozwala na uzyskanie łagodniejszego wyroku oraz na uniknięcie niepotrzebnego napięcia i stresu związanego z prowadzeniem postępowania karnego. Jednakże decyzja o dobrowolnym poddaniu się karze powinna być dokładnie przemyślana, a zaproponowana kara współmierna do okoliczności popełnionego przestępstwa. Należy także mieć na uwadze fakt, że sąd może nie przychylić się do złożonego wniosku, np. wtedy, gdy sprawstwo oskarżonego nie będzie oczywiste.