Przedawnienie przestępstw jest zjawiskiem, w którym upływ czasu powoduje utratę przez sprawcę odpowiedzialności karnej. Oznacza to, że po określonym czasie od popełnienia przestępstwa, osoba podejrzana lub oskarżona nie może być już pociągnięta do odpowiedzialności karnej. Kiedy przestępstwa się przedawniają? Wyjaśniam poniżej.
Przedawnienie przestępstw — terminy
W polskim prawie karnym istnieją różne okresy przedawnienia przestępstw, w zależności od ich ciężaru oraz rodzaju sankcji, jakie za nie grożą.
Zgodnie z art. 101 § 1 Kodeksu karnego, karalność przestępstwa ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynęło lat:
– 30 – gdy czyn stanowi zbrodnię zabójstwa;
– 20 – gdy czyn stanowi inną zbrodnię;
– 15 – gdy czyn stanowi występek zagrożony karą pozbawienia wolności przekraczającą 5 lat;
– 10 – gdy czyn stanowi występek zagrożony karą pozbawienia wolności przekraczającą 3 lata;
– 5 – gdy chodzi o pozostałe występki.
Okres przedawnienia przestępstwa zaczyna się biec od dnia, w którym przestępstwo zostało popełnione lub dnia, w którym przestępca popełnił ostatnie czynności zmierzające do popełnienia przestępstwa (np. ucieczka za granicę).
Przerwanie biegu przedawnienia przestępstw
Przedawnienie przestępstw może zostać przerwane przez różne czynności, np. złożenie zawiadomienia o przestępstwie, podjęcie przez organy ścigania czynności procesowych czy też wykonanie przez sąd orzeczenia skazującego. W takim przypadku okres przedawnienia zaczyna się liczyć od nowa.
Przedawnienie przestępstwa ma znaczący wpływ na prowadzenie postępowań karnych oraz na wydawanie wyroków. Z uwagi na ograniczenia czasowe, organy ścigania muszą działać szybko i sprawnie, aby nie dopuścić do przedawnienia przestępstwa. Z drugiej strony, przedawnienie może stanowić dla oskarżonego argument w procesie, który może prowadzić do uniewinnienia lub umorzenia postępowania karnego.