Niegdyś, najsurowszą karą w polskim Kodeksie karnym była kara śmierci. Jednak nie funkcjonuje już ona w Polsce od blisko 35 lat. W 1997 r. kara śmierci została zastąpiona karą dożywotniego pozbawienia wolności. W niektórych przypadkach istnieje jednak możliwość warunkowe przedterminowego zwolnienia osadzonego z odbywania reszty kary. 2 grudnia 2022 r. Prezydent podpisał jednak ustawę nowelizację Kodeksu karnego wprowadzającą tzw. bezwzględne dożywocie, czyli możliwość zastosowania zakazu przedterminowego zwolnienia.
Bezwzględne dożywocie w Kodeksie karnym
2 grudnia 2022 r. Prezydent podpisał nowelizację Kodeksu karnego zmieniającą m.in. art. 77. W myśl par. 3 sąd wymierzając karę dożywotniego pozbawienia wolności sprawcy za czyn popełniony przez niego po prawomocnym skazaniu za przestępstwo przeciwko życiu i zdrowiu, wolności, wolności seksualnej, bezpieczeństwu powszechnemu lub za przestępstwo o charakterze terrorystycznym na karę dożywotniego pozbawienia wolności albo karę pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż 20 lat, może orzec zakaz warunkowego zwolnienia. Z kolei zgodnie z par. 4 sąd wymierzając karę dożywotniego pozbawienia wolności, może orzec zakaz warunkowego zwolnienia sprawcy, jeżeli charakter i okoliczności czynu oraz właściwości osobiste sprawcy wskazują, iż jego pozostawanie na wolności spowoduje trwałe niebezpieczeństwo dla życia, zdrowia, wolności lub wolności seksualnej innych osób.
Uzasadnienie zmian
Ministerstwo Sprawiedliwości, które przygotowało projekt nowelizacji Kodeksu, uzasadniało to tym, że proponowana instytucja zakazu warunkowego zwolnienia z odbycia reszty kary dożywotniego pozbawienia wolności stanowić będzie pewnie ograniczenie pozytywnych konsekwencji zastosowania tego środka probacyjnego. Co warto podkreślić, o możliwości wyłączenia warunkowego przedterminowego zwolnienia z odbycia reszty kary dożywotniego pozbawienia wolności będzie decydować negatywna prognoza społeczno-kryminologiczna. Oznacza to, że decydować będzie prognoza dotycząca funkcjonowania skazanego w warunkach wolnościowych, nie zaś prognoza penitencjarna, odnosząca się do dalszego funkcjonowania skazanego w zakładzie karnym.
Nowe przepisy mają wejść w życie po 3 miesiącach.