Europejski Nakaz Aresztowania (ENA) – to inaczej międzynarodowy list gończy — narzędzie, które odgrywa kluczową rolę w systemie sądownictwa karnego w Unii Europejskiej. Czym dokładnie jest i w jaki sposób działa? Wyjaśniamy poniżej.
Czym jest Europejski Nakaz Aresztowania?
Europejski Nakaz Aresztowania to decyzja wydana przez sąd państwa członkowskiego UE, która nakazuje aresztowanie i przekazanie osoby przebywającej na terytorium innego państwa członkowskiego w celu prowadzenia postępowania karnego lub wykonania kary pozbawienia wolności. ENA znacznie upraszcza i przyspiesza procedurę ekstradycji między państwami UE, opierając się na zasadzie wzajemnego uznawania orzeczeń sądowych.
Podstawowe zasady działania
Kluczową zasadą, na której opiera się ENA, jest wzajemne zaufanie między systemami sądowymi państw członkowskich. Oznacza to, że państwo wykonujące nakaz (czyli to, w którym znajduje się poszukiwana osoba) zasadniczo zaakceptuje decyzję sądową państwa wydającego nakaz, z ograniczonymi możliwościami badania sprawy i odmowy wykonania.
Przyczyny wydania ENA
ENA może być wydany w przypadku, gdy osoba jest poszukiwana do prowadzenia postępowania karnego, lub do wykonania kary pozbawienia wolności, na którą została już skazana w innym państwie członkowskim.
Niedopuszczalne jest natomiast wydanie europejskiego nakazu aresztowania:
- w związku z prowadzonym przeciwko osobie ściganej postępowaniem karnym o przestępstwo zagrożone karą pozbawienia wolności do roku;
- w celu wykonania kary pozbawienia wolności orzeczonej w wymiarze do 4 miesięcy albo innego środka polegającego na pozbawieniu wolności na czas nieprzekraczający 4 miesięcy.
Jak sprawdzić, czy wydano Europejski Nakaz Aresztowania?
Aby zweryfikować, czy na osobę przebywającą za granicą nałożono europejski nakaz aresztowania, kluczowe jest najpierw ustalenie, który organ w Polsce odpowiada za prowadzenie postępowania. Jeśli osoba, której poszukują zna instytucję odpowiedzialną za jej sprawę, możliwe jest zwrócenie się w tej sprawie do odpowiedniego sądu okręgowego. Dodatkowo informacji można szukać w Krajowym Rejestrze Karnym. Dostęp do tego rejestru umożliwia uzyskanie danych o wszelkich decyzjach sądów karnych dotyczących poszukiwanej osoby, a także informacji o tym, czy na terytorium Polski wydano za nią list gończy. Dzięki tym działaniom można ustalić, czy osoba przebywająca poza krajem jest poszukiwana na mocy europejskiego nakazu aresztowania.